Kantoorboekhandel H. van Buren is meer dan een halve eeuw een begrip geweest in Oud Mathenesse. Cisca van Bommel interviewt Ellis van Buren, die hier bijna haar hele leven in de winkel voor buurtbewoners heeft klaargestaan en nog steeds met haar man Oscar de winkel runt.

Van techniek naar winkeleigenaar

Haar ouders zijn de kantoorboekhandel op 17 juli 1967 begonnen. Ze hebben de winkel overgenomen van Pieter D. Bolle, die uitgever is geweest. Op haar veertiende werkt Ellis op zaterdag al in de winkel. Ze is er nooit meer weggegaan. Ellis: “Lingeriewinkel De Kroon waren onze buren. Na hun vertrek in 1986 hebben we besloten om die winkel er bij te trekken. Toen hadden we een dubbele winkel en dat bevalt goed. Het geeft toch een beetje cachet aan de wijk.” Herman van Buren, de vader van Ellis, werkte eerst bij Van Rietschoten & Houwens, een installatiebedrijf. Die hielden zich onder andere bezig met de aanleg en het onderhoud van technische installaties aan boord van schepen. Door toeval werd hij winkelier. “Mijn vader was elektrotechnisch installateur. Hij heeft bijna de hele winkel in elkaar gezet: de toonbank bijvoorbeeld, maar ook een kaartenrek. Dat rek is een fietswiel waar kogellagers in zitten en daar heeft hij iets omheen gebouwd en dat draait daarop rond. Die doet het ook al 53 jaar.” Vader Herman zou maar een paar jaar in de winkel blijven en dan zouden zijn vrouw en haar zus het overnemen, maar hij vond het contact met de klanten veel te gezellig. “Hij is niet meer weg gegaan.” Het liep zó goed dat ze het pand waar ‘Leesbibliotheek Populair’ in huisde overnamen. Dat pand zat op de hoek van de Engelse- en de Portugese straat. De opzet was om hiermee de concurrentie te verkleinen, “want die zaten in hetzelfde vaarwater als dat wij zaten met de spulletjes die ze verkochten.” Een mooie bijkomstigheid was de woning achter de winkel. De zus van Ellis zocht naar woonruimte en kon zo mooi wonen en tegelijkertijd de winkel runnen. Toen zij een paar jaar later besloot om iets anders te gaan doen, is de winkel gesloten.

Meebewegen met de stroom

De sloop van woningen in Schiedam Oost en het verdwijnen van de Ichtus Hogeschool kostte Van Buren klandizie. De leerlingen kochten papier, tijdschriften en sigaretten. “Dat hebben we toen geprobeerd op te vangen in de periode dat er heel veel gehobbyd werd door de mensen met 3-D kaarten, embossing en noem maar op. We hebben ons assortiment daarop aangepast. Jarenlang hebben we een avond in de maand cursus gegeven in de winkel. Dat was ook hartstikke leuk.” Gelukkig kwam er nieuwbouw en dit gaf hoop voor de toekomst. Toen er steeds meer postkantoren gesloten werden en het dichtstbijzijnde kantoor aan de Dieselstraat in Schiedam dichtging, werd Van Buren een postagentschap. “Er moesten heel veel dingen aangepast worden in de winkel en daardoor hadden we geen ruimte meer om de cursussen te geven.” Na heel veel jaren wordt het postagentschap een pakketpunt. Dat loopt zo goed dat ze de hoeveelheid pakjes nauwelijks nog aan kunnen.

Moeilijke tijden

De verkoop van strippenkaarten en abonnementen verviel in 2010 toen de OV-chipkaart werd ingevoerd. Die klanten kochten vaak ook andere dingen en die inkomsten vielen weg. Dit had zo’n impact dat er mensen ontslagen moesten worden. Ellis: “Dat heeft ons bijna de das om gedaan moet ik eerlijk zeggen.” In de wijk vestigden zich steeds meer Oost-Europeanen. Daarop paste van Buren het assortiment opnieuw aan. Deze mensen houden van een gokje: de Lotto, Toto, Staatsloterij en krasloten doen het goed bij dit publiek. Hoe zit het eigenlijk met de prijzen? “Regelmatig is er 4000 euro gevallen of zelfs 10.000 euro, maar geen tonnen. Die zijn nog niet bij ons gevallen.” Poolse ouders kopen veel tijdschriften en boekjes voor hun kinderen. “Ze willen graag dat die het goed doen op school. Die willen echt dat de kinderen goed integreren en daardoor zijn ze daarmee bezig.” Op een gegeven moment kwamen er babykleertjes in het assortiment en dat liep heel goed. “Je bent en je blijft altijd wel op zoek naar iets anders en iets nieuws.”

Bekende Nederlanders in Oud Math

“Ja, de familie Paay, Patricia Paay. Vader en moeder kwamen heel vaak in de winkel. Toen we pas begonnen hebben we ook nog André van Duin als klant gehad. Zijn managers woonden in de Brigantijnstraat. Die hadden kinderen, dus ging André daar op bezoek dan kwam hij toch eerst even wat halen voor de kinderen.”

Hoe was het vroeger?

“Geen auto’s op de weg en de aanleg van de Horvathweg. Dat was één grote zandvlakte waar je lekker kon spelen. Je speelde heel de dag buiten. Op de Franselaan had je een heel leuk rijtje winkels. Bosman voor huishoudelijke artikelen, Van Egmond televisies, de fietsenwinkel, een slager, een drogist... Het was een hele andere setting. Toen liep er nog weleens een fotograaf door de wijk die je dan op de foto zette in de hoop dat je ouders die foto kochten. Dat deden ze vaak wel. Niet iedereen had toen zelf een fototoestel natuurlijk. En koekkruimels halen bij de kruidenier, ja dat soort dingetjes.” Tegenwoordig is er veel meer aanbod qua eten. Vroeger had je alleen de chinees, nu talloze pizzeria’s. Ook de Poolse en Roemeense supermarkten vind je veelvuldig terug. “Er komt steeds meer van hetzelfde. De een verkoopt tomaten, de ander verkoopt tomaten en de derde ook. Het is eenheidsworst geworden. Dat maakt het niet aantrekkelijk om even gezellig de winkeltjes langs te gaan.”

Afscheid nemen

Zeven jaar geleden was er nog een winkeliersvereniging, maar de onderlinge verbondenheid ontbreekt en is daardoor ter ziele gegaan. Ellis zelf heeft een hartinfarct gehad. “Ik kan de energie niet meer opbrengen om eraan te gaan trekken om iedereen te motiveren.” Eigenlijk zou Van Buren in 2019 sluiten, maar die crisis rond 2008 gooide roet in het eten. Het opgebouwde pensioengeld werd gebruikt om de zaak te redden en daardoor moest de gehoopte pensioendatum opgeschoven. “We moesten nog even wachten met stoppen. Er wordt gezocht naar een opvolger. Er zijn al wat geïnteresseerden. De vorm wordt misschien iets anders, bijvoorbeeld een Primera. “Het zit er wel in dat het goed komt voor de wijk, daar ben ik in ieder geval wel heel erg mee bezig. Ik heb er toch alle vertrouwen in dat er iemand is die het op deze manier wil voortzetten.”

Tot slot

“Ik kan alleen maar zeggen dat ik 90 procent lieve klanten heb en 10 procent, nou ja, daar heb je het af en toe weleens zwaarder mee, maar die 90 procent zorgen er voor dat je het door kan zetten en die zijn ook echt met je begaan. Dat heb ik gemerkt toen ik in het ziekenhuis lag.” Veel bloemen en kaarten kwamen haar kant op. “Dat maakt dat ik zeg, ja ik ben toch blij dat ik in deze wijk iedere dag nog mag zijn.”

Door: Cisca van Bomme, foto: Privébezit Familie Van Buren