Bewonersorganisaties maken zich zorgen over betaalbaarheid nieuwe wijk

Veel bouwen, maar voor wie? In M4H is bijna de helft van de nieuwe woningen bedoeld voor de hogere inkomens. De Woonbond en lokale politici trekken aan de bel.

In het Merwe-Vierhavensgebied (M4H), waar de komende jaren ruim 2.500 nieuwe woningen verrijzen, is 40 procent van de huizen bestemd voor het hoge of topsegment van de woningmarkt. Slechts 20 procent valt in het sociale segment.

Volgens de Woonbond is dat een opmerkelijke keuze in een tijd waarin de woningnood hoog is en tienduizenden Rotterdammers wachten op een betaalbare woning.

M4H in het kort

Het Merwe-Vierhavensgebied (M4H), een zoals de naam al zegt voormalige havengebied, wordt de komende twintig jaar ontwikkeld tot een nieuwe stadswijk met woningen, werkruimtes en creatieve bedrijven. Het moet een moderne, duurzame en ‘inclusieve’ stadswijk worden – maar over de invulling daarvan verschillen de meningen.

“Te weinig voor 90.000 woningzoekenden”

De Woonbond, belangenorganisatie voor huurders, noemt het bouwplan “uit balans”.

“Dat corporaties in M4H zo’n 500 sociale huurwoningen bouwen, is natuurlijk welkom,” zegt een woordvoerder. “Maar voor de ruim 90.000 Rotterdammers die wachten op een betaalbare woning is dat veel te weinig. De gemeente kiest opnieuw vooral voor duurdere segmenten, en dat sluit totaal niet aan bij de behoefte.”

De verdeling die de gemeente heeft vastgesteld, luidt:

1. 20% sociaal
2. 40% midden
3. 25% hoog
4. 15% topsegment

Politieke keuze

Volgens prof. Johan Boelhouwer, hoogleraar Housing Systems aan de TU Delft, is die verdeling geen toeval.

“De politiek in Rotterdam wil meer koopkracht in de stad behouden of aantrekken,” legt hij uit. “Daarom zetten ze in op midden- en hogere inkomens. Dat zijn politieke keuzes: in een meer rechtse coalitie ligt het accent anders dan in steden als Amsterdam of Utrecht, waar 40 procent sociale huur wordt nagestreefd.”

Een huis in het middensegment kost gemiddeld rond de €400.000 of €900 tot €1.100 huur per maand.

Boelhouwer benadrukt dat Rotterdam met 28 procent sociale woningvoorraad wettelijk niet verplicht is om méér sociale huur te bouwen: “De gemeente hoeft alleen te zorgen dat het aandeel op peil blijft.”

Gemeente: ‘We willen gemengde wijken’

Wethouder Chantal Zeegers (D66, klimaat, bouwen en wonen) verdedigt de verdeling.

“De omliggende wijken bestaan vrijwel alleen uit sociale woningen. Door in M4H in alle prijscategorieën te bouwen, ontstaat meer variatie en kunnen bewoners doorgroeien binnen hun eigen buurt,” zegt Zeegers. “We willen voorkomen dat mensen die iets meer gaan verdienen de wijk – of zelfs Rotterdam – verlaten.”

Volgens haar past dit beleid binnen de Woonvisie die de gemeenteraad in 2023 unaniem vaststelde. “Het is een democratisch genomen besluit. We voelen de urgentie van de woningcrisis dagelijks, maar kiezen bewust voor gemengde wijken waar wonen, werken en innovatie samenkomen.”

Tegengeluid uit de politiek

Niet iedereen is tevreden met dat beleid. Emin Başoğlu van oppositiepartij SP vindt dat de gemeente te weinig doet voor lagere inkomens.

“Voorstellen om het aantal sociale woningen te verhogen naar 40 procent, of zelfs 25 procent, zijn afgewezen,” zegt hij. “De coalitie houdt vast aan een oud akkoord uit 2020, terwijl de crisis nu veel nijpender is. Daarbij helpt het niet dat de sociale grondprijs met 150 procent is verhoogd – daardoor worden jaarlijks honderden huizen minder gebouwd. Het is dweilen met de kraan open.”

Balans tussen idealen en realiteit

Prof. Boelhouwer begrijpt de discussie wel. “Gemengde wijken zijn belangrijk – je wilt lage en hoge inkomens mengen om een evenwichtige stad te houden. Maar de vraag blijft altijd: waar ligt het evenwicht? Als te weinig mensen met een smalle beurs kunnen wonen in de stad, verlies je juist de sociale samenhang die je probeert te creëren.”

De Woonbond sluit zich daarbij aan: “Rotterdam heeft vooral behoefte aan meer betaalbare huur en koopwoningen, boven het wettelijke minimum. Alleen dan sluit de ontwikkeling van M4H echt aan op de werkelijke vraag.”

Wethouder Chantal Zeegers tenslotte: ‘Als wethouder wil ik duidelijk zijn: ik heb echt oog voor al die woningzoekenden. We voelen de urgentie van de woningcrisis dagelijks. Daarom versnellen we procedures, zetten we regels scherp om betaalbaarheid te beschermen en maken we afspraken met corporaties. In M4H kiezen we bewust voor mixen: woningen in alle prijsklassen, gekoppeld aan werk en innovatie, zodat mensen kunnen blijven wonen in de stad die ze kennen. We gaan niet voor mooie plannen alleen, we gaan voor realisatie.’

Feiten & cijfers

1. Volledige naam: Merwe-Vierhavensgebied
2. Ligging: Tussen Delfshaven en Schiedam, aan de noordzijde van de Maas
3. Totale woningbouw: ca. 2.500 nieuwe woningen
4. Verdeling prijssegmenten:
5. 20% sociaal
6. 40% midden
7. 25% hoog
8. 15% topsegment
9. Aantal sociale woningen: ongeveer 500
10. Ontwikkelperiode: tot circa 2040
11. Doel: een duurzame stadswijk met wonen, werken en creatieve bedrijvigheid

Door Tom Damen